Amerikan Dış İlişkiler Konseyi üyesi Dan Senor, ''Irak'ta Kürt-Arap ihtilafının petrol ve seçimler nedeniyle gelecek altı ay içinde şiddetleneceği neredeyse kesinken, ABD çekilmeyi bir süre ertelese iyi eder'' dedi.
Irak'taki Araplarla Kürtler arasındaki gerilimler son aylarda özellikle de Irak ordusunun geçen yıl 12. Tümeni'ni Kerkük'e konuşlandırmasının ardından neredeyse savaş noktasına vardığını söyleyen Senor, ABD'nin yapıcı bir rol oynaması açısından kritik bir dönemden geçildiğini belirtti.
ABD soruna el atmalı
The Wall Street Journal dergisinde yazısında Dan Senor'a göre, bu kritik dönemde ABD Başkanı Barack Obama elindeki en güçlü kozu attığı takdirde böyle bir rol oynamasının mümkün olamayacağına dikkat çekti. Dan Senor'a göre o koz, ABD'nin birliklerini çekme planını yavaşlatmaya hazır olduğuna dair verilecek açık bir sinyal.
2003-2004 yıllarında Bağdat'ta görev yapan Irak'taki koalisyon yönetiminin kıdemli danışmanlarından biri olan Senor, ''O dönemde Kürt meselesini çözmek, Sünni direnişiyle ve Mukteda Sadr'a bağlı Mehdi milislerinin artan gücüyle acilen başa çıkma zorunluluğunun gölgesinde kaldı'' diyerek bugün Irak'taki Kürt sorununa el atılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Kürt-Arap sorununda iki faktör
Amerikalı yetkili Senor'a göre Obama yönetimi meselenin üzerine gitmediği takdirde, gelecek 6 ayda Kürt-Arap sorununu kaynama noktasına sürükleyecek iki faktörün olduğunu söylüyor. ''Birincisi petrol. Henüz ortada federal bir hidrokarbon yasası yok. KBY ve Irak hükümeti Irak anayasasının 'Petrol ve doğalgaz bütün bölge ve eyaletlerdeki Irak halkının ortak malıdır'' diyen 111. maddesini farklı yorumluyor'' ifadelerini kulanan Senor yazısında şöyle diyor:
''Kerkük petrolü, Bağdat'taki ulusal hükümet için büyük bir mesele. Maliki hükümeti 2009 federal bütçesini hazırlarken petrol fiyatları varil başına 150 dolar civarında seyrediyordu. Ve Bağdat akıllı bir biçimde varil fiyatının 80 dolara düşeceğini öngörüp bütçe projeksiyonlarını buna göre yapsa da, yıl ortasında petrol fiyatı hâlâ öngörülerinin yüzde 50 aşağısındaydı. Bu da petrol ve maliye bakanlıklarında paniğe yol açtı.
Kürtlerin durduğu noktadansa petrol KBY'nin Kürtlere daha fazla özerklik vermesi için Bağdat üzerinde uluslararası baskı kurmak yönündeki daha genel stratejisinin bir parçası. KBY'nin Ulusal Kaynaklar Bakanlığı'nın, Maliki'nin Washington ziyaretinin arifesinde yabancı enerji yatırımcılarını cezbetme başarısını ulusal hükümetin hantal yaklaşımıyla kıyaslayan rahatsız edici bir belge yayımlaması tesadüf değil.''
Seçimin dinamiği Kürt liderleri asabileştiriyor
Kürt-Arap sorununu kaynama noktasına taşıyabilecek ikinci faktörün ise siyaset olduğunu kaydeden Amerikalı yetkili ''Cumartesi günü Kürtler yeni parlamento ve başkanlarını seçmek için oy kullanacak. Anketler Başkan Mesud Barzani ve Kürt parlamentosundaki en büyük iki partinin yeniden seçileceğini gösterse de, bu seçimin dinamiği Kürt liderleri asabileştiriyor. Kürt seçimleri tarihsel olarak KBY'nin ulusal hükümetle iktidar mücadelesine dönüşürdü. Fakat bu seçimde Iraklı Kürtler KBY'nin yolsuzlukları gibi daha yerel idari sorunlarla meşgul bir görüntü veriyor. Bu da KBY yetkililerini, dış tehditlerin seçimde konumlarını güçlendireceğine yönelik bir beklentiyle Bağdat'la gerilimi yüksetlmeye itebilir'' diyor.
Maliki Irak-Arap milliyetçiliğini kaşıyabilir
Maliki'nin ocakta yapılacak seçimlerde Irak-Arap milliyetçiliğini kaşıyabileceğini ileri süren Senor, Bağdat'la Erbil arasında kısa vadede büyük bir uzlaşmanın olmayacağını belirtiyor.
Kürtlerin ABD güçlerinin çekilmesinden derin endişe duyduğunu kaydeden Dan Senor yazısında şöyle diyor: ''Mevcut takvim uyarınca ABD birliklerinin büyük bölümü 2010 yazının sonunda Irak dışında olacak, 2011 sonuna doğru 35 ila 50 bin asker kalacak ve ondan sonra da bütün ABD güçleri çekilmek durumunda. Obama çekilme takvimini yavaşlatmayı değerlendirmeli. Kürtlerin pazarlık isteği, ABD güçlerinin bir anlaşmayı desteklemek için Irak'ta bulunmayacağına inanmaları halinde azalacaktır. Buna ek olarak, ABD yönetimi Kaide'nin kuzeyde Arap davasını desteklemekte bir fırsat görebileceği ihtimaline karşı da duyarlı davranmalı.
Obama geri çekilme baskısına direnmeli
Pentagon içinde, Afganistan'a daha çok asker göndermek için Irak'taki güçlerin planlanandan bile daha hızlı çekilmesi yönünde artan bir baskı söz konusu. Bu baskıya direnilmeli. Obama'nın geçen yıl başkomutanlık görevi için seçim kampanyası yürütürken söylediği gibi, Afganistan'da yaptığımız şeyi Irak'ta yapmamalıyız: Yani bir diğer sahneye çok fazla odaklanarak kilit önemdeki bir kavgayı kaybetmemeliyiz.''
C.tesi Tem. 25, 2009 8:11 am